Via één Uniek Loket kan de werkgever een gecombineerde vergunning aanvragen voor werk en verblijf. Wie al enkele jaren in België woont en werkt kan zelf een permanente vergunning aanvragen. Single Permit zorgt voor snellere doorlooptijden, meer transparantie en is ook een instrument in de strijd tegen sociale dumping.
De uitdaging
Buitenlandse werkkrachten zijn een belangrijke stimulans voor de concurrentiekracht van Belgische bedrijven. Tegelijk zijn er een aantal regels van kracht over de toegang tot wonen, werken en sociale bescherming in ons land. Sinds de zesde staatshervorming is het beleid en de controle op de naleving ervan, en de strijd tegen sociale dumping, het terrein van meerdere federale en regionale instellingen. Dit zorgde voor een aantal moeilijkheden.
Werkgevers die werkkrachten van buiten de EU willen inschakelen, vonden het wettelijk kader en het aanvraagproces voor de werk- en verblijfsvergunningen erg complex, traag en weinig transparant. Over de verblijfsvergunning beslist de dienst Vreemdelingenzaken (DVZ), terwijl de regio’s de werkvergunning afleveren. De wettelijke voorschriften en exacte procedures kunnen daardoor verschillen per regio en gebeurden deels nog op basis van papieren formulieren.
De bevoegde overheidsdiensten waren beperkt in hun strijd tegen misbruik en sociale dumping, door het gebrek aan één centraal overzicht van alle relevante informatie over de aanvraagdossiers. In sommige gevallen kon dit leiden tot ‘shopping’ tussen regio’s wanneer een aanvraag eerst werd afgewezen. De trage en weinig transparante dossierbehandeling leidde vooral ook tot overlast, door veelvuldige en herhaalde telefonische vragen om informatie.
De oplossing
Een Uniek Loket zorgt sinds midden 2021 voor de aanvraag van een gecombineerde vergunning voor verblijf en werk. De portaalsite Working in Belgium, onderdeel van het portaal Sociale Zekerheid, biedt informatie en een universeel formulier. Naargelang de regio van de werkplaats en de woonplaats worden soms bijkomende gegevens gevraagd. Het formulier oriënteert de aanvrager stap voor stap, met de juiste informatie, naar de juiste bevoegde instantie, die over de aanvraag moet beslissen.
Achter de schermen loopt de aanvraag dan verder via de regionale overheid naar de DVZ. De complexiteit van het proces in meerdere stappen blijft verborgen voor de aanvrager. Uiteindelijk wordt de gecombineerde vergunning elektronisch afgeleverd in de e-Box. In afwachting kan de aanvrager via de portaalsite op elk moment zelf de status van het dossier nakijken, ontbrekende stukken nasturen of contact nemen.
Alle informatie komt uiteindelijk ook samen in een ‘kadaster’ van de buitenlandse tewerkstelling in ons land. Zo’n informatiebron, beheerd door de RSZ, is broodnodig voor alle diensten betrokken in de strijd tegen sociale dumping. Zij hebben via de Dolsis-toepassing toegang tot volledige en actuele informatie.
De voordelen
Met Single Permit verloopt de behandeling van de gecombineerde vergunning een stuk sneller. De taken van de betrokken diensten zijn beter op elkaar afgestemd, en verlopen deels parallel. De doorlooptijd en de te verwachten uitkomst zijn beter voorspelbaar. De werkgevers moeten zich niet langer zelf afvragen welke regio bevoegd is. Bij een vergissing of wijziging wordt het dossier gewoon digitaal doorverwezen naar de juiste instelling. En via de portaalsite kan elke betrokken partij transparant volgen in welke fase het dossier zich bevindt.
Voor de werkgevers betekent een snelle en transparante afhandeling dat de drempel om buitenlandse werkkrachten in te schakelen, naar beneden gaat. De betroken administraties hebben nu een stuk meer tijd voor dossierbehandeling, controle en beleidsondersteuning, doordat ze veel minder tijd besteden aan communicatie ad-hoc over lopende dossiers.
In de strijd tegen sociale dumping vervolledigt Single Permit de centraal toegankelijke basisinformatie over buitenlandse tewerkstelling: naast de Limosa-en A1-attesten kunnen nu ook de single permits en arbeidskaarten ontsloten worden. Dit maakt controleacties efficiënter en beter gericht. Ook voor het intrekken van een werkvergunning is een digitaal proces voorzien, zodat alle betrokken partijen op de hoogte zijn van deze beslissing.
Dankzij ReUse werd het digitaal platform één keer centraal ontwikkeld voor alle betrokken partijen. Een groot deel van de functionaliteit werd hergebruikt vanuit mature bestaande componenten: identificatie, aanmelden, mandaten, communicatie via de e-Box, de koppeling met authentieke gegevensbronnen… Dit werkt sterk kostenbesparend. Bovendien zijn de formulieren en processen per regio aanpasbaar, wat zorgt voor flexibiliteit en autonomie.
In de toekomst
Single Permit bevat het volledig proces voor het afleveren van beide vergunningen – verblijf en arbeid – waarbij meerdere instellingen betrokken zijn. In de toekomst volgt nog een natraject, voor de Belgische ambassades in het buitenland en de steden en gemeenten waar de buitenlandse werkkracht zich zal vestigen. Ook zij hebben belang bij transparantie en een geïntegreerd digitaal proces.
In de toekomst worden waarschijnlijk ook de beroepskaarten aan het systeem toegevoegd. Daarvoor is nog wetgevend werk nodig. Ook het afleveren van de permanente verblijfsvergunning via ‘online self-service’ is nog maar deels een realiteit, omwille van wettelijke lacunes.
Een specifieke categorie zijn tot slot de uitwisselingen via au-pair, waarbij de aanvrager eigenlijk (nog) geen werkgever is. Het is nog niet beslist of hiervoor een specifiek digitaal proces zal worden uitgewerkt, met alle kosten van dien, of een aanpassing in de wetgeving.
Snelheid, transparantie en traceerbaarheid zijn essentieel. Dit bevordert de concurrentiepositie van onze bedrijven.
Een klant getuigt
Lode Van Steenkiste
Expert Internationale Betrekkingen, RSZ
